Kırmızı et, salam, sosis gibi işlenmiş etlere dikkat!

Türkiye’de kolerektal kanserlerdeki artışın nedenlerinden birinin de fast food ve işlenmiş etlerin tüketimindeki artış olduğu gözlemlenmektedir. Ülkemizde Akdeniz mutfağı yani sebze ve zeytinyağı ağırlıklı yemekler daha çok tüketilirken, son dönemde Akdeniz mutfağı unutulmaya yüz tutmuş durumdadır. Bunun yerini işlenmiş etler, hızlı ve kolayca yapılan fast foodlar almıştır. Kırmızı et, salam, sosis, sucuk gibi işlenmiş etlerin tüketilmesine bağlı olarak ülkemizde kolon tümöründe bir artış olduğu görülmektedir. Şişmanlık ve hareketsizlik kolorektal kanserler için negatif bir faktör olmakla birlikte, hareketli olmak kolon tümörüne yakalanma riskini azaltmaktadır.

Her gün yürüyüş yapmak, düzenli spor yapmak, Akdeniz tarzı, sebze ve zeytinyağı ağırlıklı beslenmek, kırmızı et, işlenmiş et ve tütsülenmiş etten uzak durmak kolorektal kanserlerden korunmak için önemlidir.  

Gaitada gizli kana bakan 683 merkez var

Kolon ve rektum tümörleri kanserler erkeklerde daha fazla görülmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın 2023 yılı verilerine göre dünyada 1 milyon 900 bine yakın kolon ve rektum tümörü vakası tespit edilmektedir. Bilinen yıllık vakanın 950 bini ise hayatını kaybetmektedir.

Kolon ve rektum tümörleri, tümörün tarafına göre belirtileri değişmektedir. Sağ kolon tümörleri sol kolon tümörlerinden farklı olmaktadır. Sağ kalın tümörleri daha çok anemi dediğimiz kansızlıkla kendini belli etmekte ve hastalar genellikle halsizlikle doktora başvurmaktadır. Sol kolon daha dar ve tümör daraltıcı lezyonlar yaptığı için kabız ve ishal atakları yaşanmaktadır. Yani hasta 3-5 gün kabız 3-5 gün ishal oluyorsa sol kolon tümöründen şüphelenmek gerekmektedir. 

Kolon ve rektum tümörleri önlenebilen bir hastalık ve bu konuda birtakım tedbirler almak gerekmektedir. Sağlık Bakanlığı’nın uygulaması olan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM), Ana Çocuk Sağlığı gibi benzer kuruluşlarda gaitada gizli kan testi yapılmaktadır. Türkiye’de gaitada gizli kana bakan yaklaşık 683 tane merkez bulunmaktadır. Bu test ücretsiz olarak iki yılda bir yapılmakta ve çok basit bir şekilde kolon tümörü varlığı önceden tespit edilmektedir. Gaitada gizli kanı pozitif olanlara Sağlık Bakanlığı kolonoskopi önermekte ve 10 yılda bir kolonoskopi yapılması istenmektedir. Eğer ailede birinci derecede akrabalarda kolon tümörü varsa hastanın riski 6 ila 8 kat arttığı için yakınının kolon tümörüne yakalandığı yaştan 10 yıl geriden başlıyor. Örneğin babası 50 yaşındayken kolon tümörü olmuşsa oğlunun 40 yaşında kolonoskopi yaptırması, kendini tarattırması gerekmektedir.

Vakalardaki artışın nedenleri ve güncel tedaviler masaya yatırıldı

Kolon ve rektum kanserinde son yıllarda görülen önemli artış ve tanı- tedavideki güncel uygulamalar Memorial & Cleveland Clinic Cerrahi Günleri’nde konuşuldu. Memorial ve Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği ortaklığında ‘Memorial -Cleveland Clinic Cerrahi Günleri’ düzenlendi. Memorial Bahçelievler Hastanesi’nde 4’üncüsü gerçekleştirilen programda açılış konuşmasını Kolon rektum Cerrahi, Proktoloji ve Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Ediz Altınlı, Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Fahrettin Acar, Memorial Sağlık Grubu CEO’su Bora Uludüz, Memorial Bahçelievler Hastanesi Direktörü Sevim Şuekinci yaptı. Alanında uzman doktorların katıldığı sempozyumda kolerektal ve proktolojik cerrahide güncel yaklaşımlar konuşuldu. Kolorektal kanserlerde robotik cerrahi uygulamaları, ameliyatsız tedavi yöntemleri, rejeneratif – tıp kök hücre tedavileri gibi güncel yaklaşımların paylaşıldığı sempozyum iki gün boyunca yurtdışı ve yurt içinden gelen doktorlar birbirlerine deneyimlerini aktardı.