Koronavirüs salgını nedeniyle bir çok işyerinin kapandığı ya da çalışma koşullarının değiştiği İstanbul’da sektörlere göre çalışanların durumuna ilişkin bir rapor açıklandı. İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platformu tarafından hazırlanan raporda çeşitli sektörlerde salgın sürecinde yaşananlar incelendi.
Rapora ilişkin açıklamada, “Platformumuza gelen bilgiler içerisinde, birçok fabrika ve işyerinde korona virüsü testi pozitif çıkan işçilerin olduğunu biliyoruz. Milyonlarca işçinin canı ve sağlığı tehlikede. Zorunlu çalışılması gereken işyerleri dışında tüm işçilere ücretli izin hakkı talebimizi bir kez daha yineliyoruz. Ve bakanlık tarafından askıya alınan toplu sözleşme ve sendikalaşma hakkını gasp eden uygulama da kaldırılmalıdır. İstanbul’da sendikalı ve örgütlü işyerlerinde azami tedbirlerin ve gereken önlemlerin alındığını görüyoruz. Fakat sendikasız işyerleri açısından durum çok kontrolsüz bir şekilde ilerlemektedir. Raporumuzdaki tespitler, sektörlerdeki sendikasız ve örgütsüz işyerlerini kapsamaktadır” denildi.
Duvar'ın haberine göre kayıtlı 4 milyon işçinin çalıştığı şehirde 350 bin kadar sendikalı işçi bulunduğu belirtilen raporda sektörlere göre aktarılan bilgilerden bazıları şöyle:
Petrol, kimya lastik, plastik ve ilaç sanayi
İstanbul’da bu sektörde toplamda 150 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi var. Salgın sürecinde otomotiv yan sanayine üretim yapan firmaların birçoğu durdu. Yine sektörde yurt dışından gelen hammadde yokluğundan iş durdurmalar oldu. Ücretsiz izinler ve zorunlu yıllık izin kullandırtma sektörde oldukça yaygınlaşıyor. Fabrikalarda taşeron işçileri yoğun bir şekilde işten çıkartılıyor.
Liman, tersane ve depolar
İstanbul’da bu işkolunda toplamda 80 bin civarında işçi çalışmakta ve 7 bin civarında sendikalı işçi var. Tuzla tersaneleri ve Ambarlı limanı başta olmak üzere korona virüsü vakaları görülmektedir. Bu sektörde sendikalı işyerlerinde henüz vakaya rastlanmadı. Salgına karşı sendikasız işyerlerinde ise önlemler çok yetersiz. Ambarlı limanındaki işyerlerinde zorunlu yıllık izne çıkarmalar var. Tersanelerde ücretsiz izin uygulaması yaygınlaşıyor.
Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar
İstanbul’da bu sektörde 1 milyon civarında işçi çalışmakta ve 30 bin civarında sendikalı işçi var. İstanbul’da toplam AVM sayısı ise 136. AVM’lerde ve mağazalarda çalışan işçilerin büyük çoğunluğu ücretsiz izne çıkartıldı. Bu sektörde market işçileri ve internet üzerinden satış yapan yerler yoğun çalışıyor fakat buradaki işçilerin iş yükleri çok artmış durumda. İşçiler her gün binlerce kişiyle temas etmesine rağmen salgına karşı gerektiği şekilde tedbirler alınmıyor.
Gıda sanayi
İstanbul’da gıda işkolunda 140 bin civarında işçi çalışmakta ve 10 bin civarında sendikalı işçi bulunmakta. Salgın sürecinde İstanbul’da gıda fabrikalarının yüzde 70’ine yakını üretimlerini artırmış durumda. Gıda üretimindeki artış nedeniyle işten atmalar yok fakat 50 yaş üstü ve risk grubunda olan işçilere, zorunlu yıllık izin kullandırtma veya ücretsiz izne çıkarma uygulamaları gittikçe yaygınlaşıyor. Özellikle sendikasız ve örgütsüz işyerlerinde korona virüsü salgını sonrası hijyen koşullarının sağlanmadığı görüldü.
Çimento, toprak ve cam sanayi
İstanbul’da bu işkolunda 25 bin civarında işçi çalışmakta ve 2 bin 500 civarında sendikalı işçi var. Cam başta olmak üzere seramik ve çimentoda işten atmalar yaşanıyor. Kronik rahatsızlığı olan işçileri ücretsiz izne çıkarma yaygınlaşıyor. İhracata çalışan fabrikalarda 15-20 gün süreyle işlerini durduran işletmeler var.
Genel işler işkolu ve belediyeler
İstanbul’da bu işkolunda 250 bin civarında işçi çalışmakta ve 45 bin civarında sendikalı işçi bulunmakta. Bazı belediyelerde kronik rahatsızlığı ve sağlık raporları bulunan işçiler izin konusunda idarecilerin keyfi tutumundan dolayı sorun yaşıyor. Yine bazı belediyelerde salgın sürecinde dönüşümlü çalışmadan dolayı genelgeye de aykırı olarak yol ve yemek paraları kesiliyor.
Dokuma, hazır giyim ve deri sanayi
İstanbul’da bu sektörde 400 bin civarında işçi çalışmakta ve 15 bin civarında sendikalı işçi var. Salgın sürecinde işkolunda daralma var ve işten atmalar başladı. Sendikasız işyerlerinde sağlık kontrolleri ve hijyen önlemleri çok yüzeysel ve yetersiz. Tuvaletler başta olmak üzere ortak kullanım alanları çok sağlıksız.
Sağlık ve sosyal hizmetler işkolu
İstanbul’da bu işkolunda 100 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi bulunuyor. Sağlık işçilerine koruyucu ekipmanlarda ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Korona virüsü testi pozitif çıkan sağlık çalışanı sayısı gittikçe artıyor. Memurlara verilen ek ödemeler işçilere yansıtılmıyor.
Taşımacılık
İstanbul’da bu sektörde 230 bin civarında işçi çalışmakta ve 30 bin civarında sendikalı işçi var. İşletmelerin yüzde 70’inde iş kaybı yaşanıyor. Risk grubunda bulunan taşıma işkolu işçilerine dair hiçbir özel önlem alınmıyor.
Savunma ve güvenlik
İstanbul’da bu işkolunda 75 bin civarında işçi çalışmakta ve 14 bin civarında sendikalı işçi bulunuyor. Risk grubunda olan işçiler, yıllık izin kullanmaya veya ücretsiz izne zorlanıyor.
İnşaat sektörü
İstanbul’da inşaat sektöründe 450 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi var. Korona virüsü salgını sürecinde 11 Mart’tan bu yana yaklaşık 15 bin işçi işten çıkartıldı.
Basın, yayın ve gazetecilik işkolu
İstanbul’da bu işkolunda 55 bin civarında işçi çalışmakta ve 2 bin 500 civarında sendikalı işçi var. Salgın nedeniyle verilen izinler yıllık izinlerden düşülüyor.
