Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın açıkladığı doğal gaz müjdesi kamuoyonda coşkuyla karşılandı. 320 milyar metreküp doğal gazın 7 yıl yeteceği söyleniyor.Habertürk yazarı Kübra Par, doğal gazın çıkarılması bulunan rezervle ilgili merak edilen soruları Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu'na sordu aldığı yanıtları köşesinde aktardı:
1- Gerçekten çıkarılmaya değer büyük bir rezerv mi bulduk?
320 milyar metreküp çıkarılmaya değer çok önemli bir miktar. Küçümsenecek bir tarafı yok. Başka bir rezerv bulunmasa bile bu yeterli. 1000 metre daha derine inildiğinde daha fazlası da çıkabilir. 1 yıl sonra yeni müjdeler görebiliriz.
2- Kıbrıs'taki Afrodit sahasında bulunan miktar başlangıçtaki tahminlerin gerisine
düşmüştü. Burada da benzer bir risk var mı?
Elbette şu an açıklanan rezerv miktarı bir tahmin. Hesaplamalarla ortaya çıkıyor ama dün açıklanan rakam en gerçekçi veridir. 320 milyar metreküpün çok gerisine düşeceğini zannetmiyorum. İsrail'in Tamar sahasında bulduğu miktar 280 milyar metreküptü. Hemen ilk yatırımı yapıldı ve İsrail'e gaz geldi. Bir süre sonra onun yanı başında daha büyük bir rezerv olan Leviathan'ı keşfettiler. Bu da çok benzer bir durum. Tuna 1'in yakınlarında Romanya da doğal gaz çıkarıyor. Demek ki bölgede önemli bir rezerv var.
3- Milli imkânlarla çıkarıp işlemek için yeterli teknolojimiz var mı? Yoksa uluslararası bir şirketle anlaşma mı yapılır?
Asıl zor olan sismik araştırma, sondaj ve keşif. Bunları kendi imkânlarımız ile yapmışken çıkarması o kadar zor değil. Uluslararası partner almamıza gerek yok, hatta almamalıyız. Yerli, kendi imkânlarımızla çıkarıp kullanmalıyız. Ben halledilebileceği kanaatindeyim.
4- 2023 gerçekçi bir hedef mi? 3 yılda çıkarmak mümkün mü?
Bence son derece gerçekçi bir hedef. İsrail örneği ortada. Tamar'ı 3 yılda, Leviathan'ı 2 yılda tamamladılar. Biz niye 5 yıl bekleyelim? Tamar sahası 150 km açıkta, bizimki 175 km açıkta. İsrailliler 3 yılda yapıyorken bizimki niye 5 yıl sürsün? Nihai yatırım kararı olduktan sonra süreç hızlı işler.
5- Vatandaşların bundan çıkarı ne olacak? Ceplerine ne zaman yansıyacak?
Gaz fiyatlarının her halükarda düşmesi beklenebilir. Azerbaycan ile yapılan doğal gaz anlaşması 2021'de bitiyor. Yeni pazarlık sürecinde artık Türkiye'nin eli çok kuvvetli olacak. Kendi gazımız piyasaya sunulmadan, pazarlık masasında elimizin kuvvetlenmesinden dolayı fiyatlarda ucuzlamaya sebep olabilir.
